[The Epoch Times, ngày 16 tháng 5 năm 2023] (Người báo cáo Yi Fan, phóng viên Ban đặc biệt của Thời báo Đại Kỷ Nguyên) Sự hợp tác lâu dài giữa gã khổng lồ đầu tư công nghệ toàn cầu Tập đoàn SoftBank của Nhật Bản và gã khổng lồ thương mại điện tử Alibaba của Trung Quốc là Sắp hoàn thành. Sau khi SoftBank công bố kết quả kinh doanh vào ngày 11/5, giám đốc tài chính Yoshimitsu Goto cho biết công ty thực tế đã bán hoặc sử dụng nguồn vốn cho toàn bộ số cổ phần còn lại tại Alibaba mà họ từng nắm giữ.

Về phần cổ phiếu Alibaba mà SoftBank vẫn nắm giữ trước đây, Goto cho biết công ty đã huy động tiền mặt cho phần cổ phiếu này thông qua các công cụ tài chính như "hợp đồng kỳ hạn trả trước" và các phương tiện khác. Điều này có nghĩa là SoftBank thực sự đã bán cổ phần nhưng có quyền mua lại chúng sau này.

SoftBank tuyên bố rằng trong 23 năm, khoản đầu tư 7,4 tỷ yên vào Alibaba đã trở thành 9,7 nghìn tỷ yên. Nếu tính toán hoàn toàn dựa trên tỷ giá hối đoái hiện tại, khoản đầu tư 54,5 triệu USD sẽ trở thành 71,5 tỷ USD.

Sự hỗ trợ của Giám đốc điều hành SoftBank Masayoshi Son dành cho Alibaba có thể bắt nguồn từ năm 2000. Khi đó, Alibaba mới thành lập chưa đầy một năm và là một công ty ít được biết đến. Tập đoàn SoftBank đã đầu tư 20 triệu USD vào đó. Có tin đồn rằng Son đã đưa ra quyết định này chỉ vài phút sau khi gặp Jack Ma, người sáng lập Alibaba.

Năm 2004, SoftBank đầu tư thêm vào Alibaba. Sau nhiều đợt điều chỉnh, công ty này nắm giữ tới 34,4% cổ phần của Alibaba. Với sự hỗ trợ lâu dài của SoftBank, Alibaba không chỉ phát triển thành công ty thương mại điện tử hàng đầu Trung Quốc mà còn trở thành một trong những công ty công nghệ lớn nhất thế giới.

Alibaba được niêm yết trên Sở giao dịch chứng khoán New York ở Hoa Kỳ vào ngày 19 tháng 9 năm 2014 với giá mở cửa là 92,7 đô la Mỹ. Vào thời kỳ đỉnh cao vào năm 2020, giá cổ phiếu của Alibaba đạt mức cao lịch sử là 317 USD một cổ phiếu và giá trị thị trường cổ phiếu của SoftBank đã vượt quá 200 tỷ USD. Tuy nhiên, SoftBank chỉ giảm một phần lượng nắm giữ kể từ khi Alibaba lên sàn.

Do sự đàn áp của chính quyền ĐCSTQ đối với các công ty công nghệ Trung Quốc trong những năm gần đây, cổ phiếu công nghệ đã bước vào thị trường giá xuống. Giá cổ phiếu của Alibaba đã trượt dốc kể từ cuối năm 2020 sau khi kế hoạch niêm yết của công ty chị em Ant Group của Alibaba bị cơ quan quản lý Trung Quốc tạm dừng.

Vào giữa tháng 4 năm nay, các tài liệu quy định từ Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ cho thấy SoftBank chỉ nắm giữ 3,8% cổ phần của Alibaba. SoftBank gần như đã thanh lý cổ phần của mình tại Alibaba. Các tài liệu do nhà cung cấp dữ liệu Washington Service cung cấp cho Financial Times cho thấy SoftBank kiếm được trung bình 92 USD/cổ phiếu từ việc bán 389 triệu cổ phiếu Alibaba trong 14 tháng qua.

Thu nhập trung bình trên mỗi cổ phiếu này không chỉ thấp hơn nhiều so với mức giá cổ phiếu cao nhất lịch sử của Alibaba mà thậm chí còn thấp hơn giá mở cửa vào ngày niêm yết năm 2014. Nói cách khác, lợi tức đầu tư của SoftBank vào cổ phiếu của Alibaba đã gần bằng 0 trong hơn 8 năm.

SoftBank nói với Financial Times rằng giao dịch của Alibaba phản ánh sự chuyển dịch của họ sang “chế độ phòng thủ” nhằm ứng phó với môi trường kinh doanh bất ổn hơn. "Chúng tôi đang tăng cường sự ổn định tài chính bằng cách huy động tiền mặt để tăng tính thanh khoản hiện có."

Việc bán tháo của SoftBank diễn ra vào thời điểm quan trọng khi công ty đang lên kế hoạch niêm yết một khoản đầu tư khác của mình, công ty thiết kế chip Arm của Anh. Đồng thời, theo báo cáo tài chính của SoftBank công bố vào ngày 11 tháng 5, khoản lỗ đầu tư hàng năm của Quỹ Vision Fund đã lên tới mức kỷ lục 5,3 nghìn tỷ yên (39 tỷ USD)

Alibaba ngày nay rất khác với Alibaba thời Jack Ma. Ngày 28/3, Tập đoàn Alibaba công bố kế hoạch chia thành 6 tập đoàn kinh doanh lớn, mỗi tập đoàn sẽ hoạt động độc lập và có thể niêm yết. Mỗi nhóm kinh doanh sẽ có CEO và ban giám đốc riêng, đồng thời thực hiện hệ thống trách nhiệm của CEO dưới sự lãnh đạo của ban giám đốc. Tập đoàn Alibaba sẽ trở thành công ty mẹ do Zhang Yong phụ trách. Động thái này đồng nghĩa với việc đế chế kinh doanh mà Jack Ma gây dựng hơn 20 năm qua đang trở nên tan rã.

Tầm nhìn của Jack Ma là tạo ra một “nền kinh tế Alibaba” với sự hợp tác chặt chẽ giữa các công ty con và công ty liên kết. Kể từ khi Ant Group bị tạm dừng niêm yết, khái niệm này gần như chưa bao giờ được nhắc đến trong công ty.

Jack Ma đã từ chức chủ tịch hội đồng quản trị của Alibaba vào năm 2019 và tiếp tục giữ chức vụ thành viên hội đồng quản trị. Một năm sau, ông không còn giữ chức vụ giám đốc tập đoàn bình thường nữa. Trong suốt nhiều năm chính quyền Cộng sản Trung Quốc “cải chính” các công ty Internet Trung Quốc, Jack Ma về cơ bản giữ im lặng và dành phần lớn thời gian ở nước ngoài. Trong báo cáo thường niên mới nhất của Tập đoàn Alibaba công bố vào tháng 7 năm ngoái, Jack Ma chỉ được liệt kê là thành viên ủy ban đối tác.

Jack Ma từng nói rằng việc thành lập Alibaba là điều hối tiếc nhất ông từng làm trong đời. Tại Diễn đàn kinh tế quốc tế ở St. Petersburg, Nga, vào tháng 6/2016, Jack Ma, lúc đó là CEO của Alibaba, đã nói: “Sai lầm lớn nhất trong cuộc đời tôi là tạo ra Alibaba. Tôi không ngờ rằng điều này sẽ thay đổi cuộc đời tôi. ban đầu chỉ muốn thành lập Alibaba, một công ty nhỏ nhưng đã trở thành một doanh nghiệp lớn, mang theo rất nhiều trách nhiệm và rắc rối.”

Jack Ma còn nói rằng nếu có kiếp sau, ông sẽ không bao giờ kinh doanh lớn như Alibaba. “Tôi muốn là chính mình và tận hưởng cuộc sống của mình,” anh nói.

Sự hỗ trợ của SoftBank dành cho Alibaba trong hơn 20 năm đã tạo ra một kỷ nguyên cho Alibaba và Internet Trung Quốc. Giờ đây với những thay đổi lớn giữa Jack Ma và Alibaba, SoftBank gần như đã bán hết cổ phần tại Alibaba và nói lời chia tay. ◇

Biên tập viên: Lian Shuhua#